Vrijwerken en communicatie/relatietraining

Vrijwerken is een belangrijk onderdeel van de communicatie en omgang met je paard. Tijdens het vrijwerken communiceer je volledig middels je energie en  lichaamstaal en geef je het paard op afstand signalen waarmee je afstemt op hetgeen je op dat moment van je paard verlangt. Zo kun je invloed uitoefenen op de gang, het tempo, de afstand (eveneens de verticale balans) en de richting van je paard. Vanuit die basis is het zelfs mogelijk om zijgangen en verzameling te ontwikkelen en te verbeteren bij je paard. Zonder dat daarbij een hoofdstel aan te pas komt!

Het leren verbinden met deze manier van communiceren maakt het mogelijk dat je heel bewust je eigen energie én lichaam leert inzetten om je paard signalen te geven. Het paard zal daarop volgend jouw triggerpoints/ ontwikkelpunten in je communicatie aanraken, door precies op dat vlak waar je aandachtspunten liggen, jou te laten zien waar er nog ruimte voor ontwikkeling ligt. Een zeer waardevolle en noodzakelijke aanvulling op het omgaan en samenwerken met paarden. Niet alleen omdat ze het erg aangenaam vinden wanneer we ons op dit level met ze verbinden, des te meer omdat het onze gevoeligheid in onszelf aanspreekt om naar een dieper level af te zakken. Juist dát maakt dat we onszelf hierdoor verbeteren in alle facetten van de omgang en het trainen van paarden. Het bewust leren communiceren op fase 1 hulpen (de lichtste vorm en intentie van de betreffende hulp) maakt dat we onszelf keer op keer uitdagen en ontwikkelen om gevoelig én consequent te zijn (en te blijven).

Vrijwerken kan met elk paard, ongeacht leeftijd en niveau én binnen elke discipline, een welkomen aanvulling/ afwisseling zijn op de training. Ik heb hieronder een aantal video’s voor je geplaatst waarin het vrijwerken aan bod komt, evenals enkele video’s die nuttig zijn voor het verbeteren van de omgang, communicatie en relatie met je paard. Allereerst een video om je te laten zien wat de uiteindelijke mogelijkheden zijn, wanneer je jezelf en je paard gaat verbinden middels lichaamstaal en energie. Laat het als inspiratie voor je gelden, zodat je naast je huidige omgang en  training eveneens blijft werken aan de relatie en communicatie met je paard.


Ik wil beginnen met een video van Dancer, toen ze nog maar 1,5 jaar oud was. Ik heb haar van jongs af aan ongeveer 1 á 2 keer per week middels het vrijwerken extra beweging gegeven. Je ziet hoe gemakkelijk ze de verbinding aangaat. Tevens maak ik dit samenzijn nuttig door haar spelenderwijs bepaalde oefeningen te vragen die versterkend werken voor haar lichaam.

Het verticaal in balans sturen van haar lijnen is hierbij absoluut noodzakelijk omdat ze anders steeds te veel gewicht op 1 voorbeen draagt en dit elders in haar lichaam zal moeten compenseren.


Enkele maanden later plaatste ik de onderstaande video. Daarbij zie je reeds de ontwikkeling in het lichaamsgebruik van Dancer. De lange ruspier kan zich al veel vaker en gemakkelijk loslaten en ontspannen. De buikspieren worden hierdoor meer actief en versterkt.


Om het vrijwerken af te wisselen heb ik ook geregel cavaletti’s en lage sprongetjes ingezet. Deze arbeid draagt effectief bij aan het bewuster en sterker maken van de achterhand. Daarnaast helpt het de coördinatie en focus te verbeteren.


In deze video laat ik je zien hoe je vanuit het vrijwerken heel gemakkelijk de overgang naar het longeren kunt maken. Het enige verschil is de longeerlijn verbinden met het paardenhoofd. Je ziet hier hoe logisch deze stap voor het paard is en hoe gemakkelijk ze dit vervolgens begrijpen.


Wanneer je net begint met het vrijwerken dan is het heel aannemelijk dat de verbinding tussen jezelf en je paard niet gelijk voortdurend aanwezig is. In deze video zie je hoe ik voor het eerst met Bart ga vrijwerken. Bart woonde toen nog niet bij ons, maar ik trainde hem 2 á 3 keer per week op zijn toenmalige verblijfplaats. Bart had in een korte periode veel meegemaakt. Vanuit Spanje naar Nederland verhuist, gecastreerd op 9 jarige leeftijd en binnen een half jaar tijd 3 keer verhuist. Hij was mentaal behoorlijk uit balans geraakt en fysiek in slechte staat. Hij was een heel onzeker gevoelig mannetje, die het graag heel goed wilde doen, maar veel met spanning en achterdocht deed. Het communiceren op lichaamstaal heeft in die periode er aan bijgedragen dat hij ook een ander lijntje met mensen kom hebben en vanuit een subtielere laag in zichzelf met de mens kon communiceren. Nog steeds is dat wast hij het fijnste vind om te doen. Ondertussen kan hij geheel los alle zijgangen en zelfs verzameling, puur op lichaamstaal uitvoeren.

In deze video kun je zien hoe pril deze communicatie is ontstaan en hoe snel hij zijn focus in de omgeving verlegde i.p.v. bij zichzelf en bij mij.

Tevens geef ik uitleg over wat we doen en geef ik tips over de communicatie.


Bart moest in het begin vreselijk wennen aan het buitenleven. Hij voelde zich het veiligst op stal. Buiten kwamen er te veel prikkels op hem af en die kon hij maar moeilijk verwerken. Vaak ging hij als het waaide in de hoek van zijn paddox staan en sloot zich helemaal af voor alles en iedereen.

Als je hem vervolgens kwam halen wilde hij het liefst in galop naar zijn stal, waar hij vervolgens letterlijk bij kwam van zijn avontuur in de paddox. Vermoedelijk heeft hij als hengst in Spanje nauwelijks of geen leven als paard gehad en hij moest hier echt opnieuw aan wennen.

Deze situatie bracht gelijk een mooie kans met zich mee om onze verbinding en communicatie verder uit te bouwen. Eén van de oefeningen die ik hiervoor heb ingezet is het werken aan de route van A naar B. Een hele worsteling voor zijn innerlijke zelf in het begin, maar uiteindelijk is dat zo waardevol geweest voor onze verbinding. Ik kreeg hierdoor letterlijk een veel beter lijntje met hem en een betere focus.


Ik ben van mening dat de bovenstaande video een stukje basiscommunicatie meegeeft die bij een groot aantal eigenaren ontbreekt, veelal niet bewust. Om de reden deel ik nog een video over dit onderwerp. Daarbij laat ik dezelfde techniek zien met een jong paard, in dit geval Dancer. De uitleg is anders en nog wat gerichter en specifieker om je hiermee goed op weg te helpen.


Wanneer je wilt gaan beginnen met vrijwerken of je wilt checken hoe subtiel jouw paard je energie oppikt, dan kun je deze oefening daarvoor inzetten. Het is tevens een oefening die laat zien hoe de rangorde tussen jou en je paard ervoor staat.


De trailer is eveneens een onderwerp wat aandacht verdient. Geregeld heb ik hier thuis tijdens de trainingsweekenden en praktijkdagen gezien en ervaren dat niet iedereen zijn/ haar paard subtiel en veilig genoeg kan in en uitladen. Om die reden maakte ik er samen met Bart een video over. Bart had absoluut geen grote issues met de trailer en liet zich redelijk gemakkelijk overtuigen om erin te gaan. Echter wanneer je hem goed las, was zichtbaar dat er wel degelijk heel veel spanning en onzekerheid in hem heerste.

Net als heel veel paarden functioneerde het trailerladen met Bart van A naar B. Of erin óf eruit. Toch is juist de communicatie onderweg zo bepalend voor de verbinding en de veiligheid. Hoe we dit hebben geoefend zie je in de onderstaande video. Eveneens krijg je veel handvatten mee om dit zelf te creëren.


Het valt voor een paard niet altijd mee zichzelf staande te houden in de wereld zoals wij mensen die voor ze bedenken. De vele onnatuurlijke prikkels en verwachtingen dragen vaak onbedoeld bij aan een verhoogd stresslevel bij het paard. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat we het gedomesticeerde paard helpen om te gaan met deze wereld, zodat ze een evenwichtiger bestaan leven.

Het gaat er niet om dat we het paard overspoelen met prikkels en spannende situaties. Wat veel waardevoller en effectiever werkt is het leren lezen van je paard. Van daaruit krijg je, door gericht te timen, de juiste inwerking op de mind van het paard en hiermee dus ook op de stress hormonen.

In deze video laat ik je zien hoe je hieraan kunt werken. Eveneens nuttige informatie voor mensen met een onbeleerd paard, ter voorbereiding op het inrijden.


De onderstaande video past eveneens in dit straatje. Ik oefen hier met Dancer op 2-jarige leeftijd, in een voor haar kwetsbare situatie, hetzelfde principe.


Eveneens in het kader van een jong/ groen paard beleren, past de volgende video. Daarbij laat ik zien hoe ik Dancer spelenderwijs heb geleerd om geheel uit vrije wil, zichzelf in te parkeren en mij van daaruit toe te laten op haar rug.

Het allerbelangrijkste is dat een paard met plezier dit leerproces doorloopt en elke trede op de ladder aan jou laat zien en merken dat het oké is. Zo niet, dan weet je dat er werk aan de winkel is en je de ladder niet verder beklimt, alvorens de betreffende trede voldoende fundament heeft gecreëerd.

Mijn streven is dat het paard zelf JA zegt tegen zijn ruiter. Dancer zegt in deze video in ieder geval ja tegen mij op haar rug. Zelfs wanneer ze ligt, is ze bereidwillig om uit zichzelf op te staan en dit spelletje met mij te spelen.

Wat een geschenk om te mogen ontvangen!